Το 99% του ασβεστίου στο σώμα μας βρίσκεται στα οστά και τα δόντια. Κάθε μέρα, χάνουμε ασβέστιο μέσω του ιδρώτα, των ούρων και των περιττωμάτων.
Ο οργανισμός δεν μπορεί να συνθέσει ασβέστιο και το λαμβάνει από την διατροφή.
Έλλειψη Ασβεστίου
Με την έλλειψη ασβεστίου, υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης οστεοπόρωσης. Ο κίνδυνος είναι υψηλότερος στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες.
Η οστεοπόρωση είναι μια προοδευτική νόσος που προκαλεί εξασθένηση των οστών και εφόσον δεν ληφθούν κατάλληλα μέτρα η κατάσταση επιδεινώνεται.
Η ποσότητα οστού συνεχίζει να μειώνεται με αποτέλεσμα τα οστά να είναι χαμηλότερης ποιότητας. Η χαμηλή ποσότητα και ποιότητα οστού αυξάνει την πιθανότητα οστικών καταγμάτων, κυρίως καταγμάτων ισχίου και σπονδυλικής στήλης. Για να μειωθεί ο κίνδυνος οστεοπόρωσης, θα πρέπει να έχουμε λάβει αρκετό ασβέστιο κατά την παιδική ηλικία και την αρχή της ενηλικίωσης, όταν διαμορφώνεται η οστική μάζα.
Ως ενήλικες, το ασβέστιο που λαμβάνουμε βοηθά στην διατήρηση της οστικής μάζας που αναπτύχθηκε στην παιδική και εφηβική ηλικία.
Μπορεί το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα να είναι πλούσιες πηγές ασβεστίου, αλλά υπάρχουν και πολλές άλλες τροφές που εξασφαλίζουν επαρκή ποσότητα ασβεστίου. Είναι δύσκολος ο ακριβής προσδιορισμός της ημερήσιας πρόσληψης ασβεστίου από ένα άτομο και είναι αδύνατο να προσδιορισθεί αν αυτή η πρόσληψη είναι επαρκής για το συγκεκριμένο άτομο, καθότι η πρόσληψη ασβεστίου εξαρτάται από την εντερική απορρόφηση, την αποβολή από τους νεφρούς και την επάρκεια σε βιταμίνη D.
Διάγνωση
Η αντοχή των οστών μπορεί να εκτιμηθεί έμμεσα με την μέτρηση οστικής μάζας, εξέταση την οποία θα σας υποδείξει ο θεράπων ιατρός σας.
Η εξέταση αυτή, δίνει πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των οστών και τον μελλοντικό κίνδυνο κατάγματος.
Θεραπεία
Ο οργανισμός μας πρέπει να λαμβάνει την συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα ασβεστίου, πρώτα από τα τρόφιμα και αν υπάρχει έλλειμμα, να προστεθεί συμπλήρωμα ασβεστίου που θα συνταγογραφήσει ο γιατρός. Πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν ότι οι ενήλικες κάτω των 50 ετών θα πρέπει να λαμβάνουν 900 mg ασβεστίου την ημέρα και όσοι είναι άνω των 50 ετών θα πρέπει να λαμβάνουν 1200 mg.
Υπάρχουν πολλά διαφορετικά φάρμακα που μειώνουν τον κίνδυνο κατάγματος των οστών.
Επίσης υπάρχουν επιλογές όσον αφορά στην φαρμακοτεχνική μορφή (π.χ. αναβράζοντα ή μασώμενα δισκία, φακελίσκοι), την περιεκτικότητα σε ασβέστιο και τις γεύσεις μεταξύ των σκευασμάτων.
Ρόλος της Βιταμίνης D στον ανθρώπινο οργανισμό
Πρόκειται για μια βιταμίνη που σχηματίζεται κυρίως στο δέρμα, όταν εκτίθεται στο φως του ηλίου. Είναι διαθέσιμη σε μερικές τροφές, όπως εμπλουτισμένο γάλα και δημητριακά, κρόκους αυγών και λιπαρά ψάρια. Η βιταμίνη D παίζει σημαντικό ρόλο στην προστασία των οστών και την απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό. Τα παιδιά χρειάζονται βιταμίνη D για να χτίσουν γερά οστά και οι ενήλικες για να διατηρήσουν τα οστά τους ισχυρά και υγιή.
Κίνδυνος από ανεπάρκεια βιταμίνης D
Η ανεπάρκεια βιταμίνης D συμβαίνει όταν δεν λαμβάνεται η συνιστώμενη ποσότητά της κατά την διάρκεια του χρόνου. Αν δεν λαμβάνεται αρκετή ποσότητα βιταμίνης D, μπορεί να εμφανιστεί οστική απώλεια, χαμηλότερη οστική πυκνότητα και είναι πιθανότερο να εμφανιστούν οστικά κατάγματα με την πάροδο της ηλικίας.
Ορισμένοι άνθρωποι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από ανεπάρκεια βιταμίνης D, όπως:
- Οι άνθρωποι που περνούν λίγο χρόνο στον ήλιο ή εκείνοι που καλύπτουν τακτικά το δέρμα τους όταν βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους
- Οι άνθρωποι που ζουν σε οίκους ευγηρίας ή ασθενείς σε ακινησία
- Άτομα με ορισμένες παθήσεις, όπως φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
- Τα άτομα που παίρνουν φάρμακα που επηρεάζουν τα επίπεδα της βιταμίνης D
- Παχύσαρκοι
- Τα άτομα μεγάλης ηλικίας με ορισμένους παράγοντες κινδύνου
Φαρμακευτική ή συμπληρωματική αγωγή βιταμίνης D
Αν δεν λαμβάνετε επαρκή ποσότητα βιταμίνης D από τον ήλιο και τα τρόφιμα και έπειτα από ειδικές εξετάσεις αίματος, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει τη λήψη ενός φαρμάκου ή συμπληρώματος βιταμίνης D. Πολλά σκευάσματα ασβεστίου περιέχουν βιταμίνη D.
Η φαρμακευτική αγωγή ενός συνδυασμού ασβεστίου και βιταμίνης D επιτυγχάνει:
- Την εύληπτη μορφή και την ευχάριστη γεύση ώστε να συμμορφώνεται ο ασθενής στην ενδεδειγμένη θεραπεία, ακόμα και από άτομα με προβλήματα οδοντοστοιχίας ή κατάποσης
- Να συνδυάζεται άριστα με όλες τις θεραπείες της οστεοπόρωσης που χρήζουν λήψης συνδυασμού ασβεστίου και βιταμίνης D
- Να έχει άριστη απορρόφηση από τον οργανισμό
Πηγές:
- National Osteoporosis Foundation (NOF) nof.org/hcp/clinicians-guide
- The National Osteoporosis Guideline Group (NOGG) shef.ac.uk/NOGG
- Γαλλικός Εθνικός Οργανισμός Μελέτης και Οδηγιών για την Διατροφή (CNERNA)